Geri dönüşüm neden önemli?

Geri dönüşümün en önemli amacı, atık çöp miktarını azaltmak ve kaynakların tükenmesini önlemek, kaynakların lüzumsuz kullanımının önüne geçmektir. Geri dönüşüm, katı atıkların taşınması ya da depolanması gibi sorunların da engellenmesini sağlar. Kaynakların olumlu yönde kullanılması çevreye, ekonomiye katkı sağlar. Çünkü dünya üzerindeki kaynaklar sınırlıdır.

Çevre bilincinin her geçen gün arttığı günümüz modern dünyasında “atıklar” giderek önem kazanıyor. Her yıl milyonlarca atığın oluştuğu dünyamızda bu atıkların oluşturduğu çevresel sorunların önüne geçmenin en önemli yolunun bilinçli ve bilimsel geri dönüşüm hizmetleridir.

Firmamız da bu bilinç ve sorumlulukla atıkları geri dönüşüme kazandırarak modern dünyanın en büyük sorunlarından birisine çözüm üretiyor. Gelecek nesillere daha temiz bir çevre ve hava bırakmak için verdiğimiz mücadelenin haklı gururunu yaşıyoruz.

Akbulut Geri Dönüşüm AR-GE çalışmalarını kendi bünyesindeki laboratuarlarda yaparak kalite standartlarını her geçen gün yenilemektedir. Sektörel bazdaki ihtiyaçları yakından takip ederek ürün çeşidine yenilerini eklemektedir.

Plastikler Nasıl Geri Dönüştürülür?

Dünya genelinde her yıl 400 milyon ton plastik atık açığa çıkıyor. Bu atıkların yaklaşık %80’i karalarda birikirken, %20’si ya doğrudan denizlere atılıyor ya da akarsular tarafından denizlere taşınıyor. Peki plastikler nasıl geri dönüştürülüyor?

Plastik Nedir?

Plastik; karbon, oksijen, hidrojen gibi elementlerden meydana gelen küçük molekül birimlerinin birbirine bağlanmasıyla oluşan malzemelerdir. Plastiği oluşturan bu molekül birimleri monomer olarak isimlendirilir. Örneğin etilen (C2H4) molekülü bir monomerdir. Plastikler, sıcaklık ve basınç altında şekillendirilebilir.

Plastik Nasıl Üretilir?

Plastikler, monomerlerin katalizörler aracılığı ile birbirine bağlanmasıyla üretilir. Bu uzun ve zincir biçimindeki yapıya polimer denir. Plastik üretiminde kullanılan bu yönteme ise polimerizasyon denir. Örneğin polietilen bir tür plastiktir. Katalizörün olduğu ortamda, etilen (C2H4) molekülünde bulunan karbonlar arasındaki çift bağlar kırılır. Ardından birden fazla etilen molekülü birbirine bağlanarak zincir şeklinde yapı elde edilir.

Günlük hayatta birbirinden farklı kimyasal yapılara sahip plastikler kullanırız. Örneğin tek kullanımlık su şişelerinde bulunan polietilen tereftalat (PET), etilen glikol (C2H6O2) ve tereftalik asitten (C8H6O4) meydana gelirken; kabloların dışındaki yalıtkan özellikteki katmanlarda kullanılan polietilen (PE), birden fazla etilen (C2H4) molekülünün bir araya gelmesiyle oluşur. Temizlik süngerinde kullanılan polipropilen (PP), kapı ve pencerede kullanılan polivinil klorür (PVC), köpük malzemelerin yapımında kullanılan polistiren (PS) ve naylon kumaş yapımında kullanılan poliamit (PA) de farklı plastik türlerindendir.

Plastik Nasıl Geri Dönüştürülür?

Plastikler iki temel mekanizma ile geri dönüştürülür. Bunlar mekanik ve kimyasal geri dönüşümdür.

Mekanik Geri Dönüşüm Nasıl İşler?

Mekanik geri dönüşüm yönteminde ilk olarak atık plastikler geri dönüşüm kutularından toplanarak geri dönüşüm tesislerine getirilir. Atık plastiklerle bir arada bulunan cam ve metal gibi diğer malzemeler temizlendikten sonra plastikler cinslerine göre ayrıştırılır. Çünkü her plastik türü kimyasal bileşimine göre farklı yöntemlerle geri dönüştürülür.

Plastikler cinsine göre ayrıştırıldıktan sonra yıkanır. Yıkanma aşamasında plastiklerin üzerindeki etiket ve yiyecek atıkları temizlenir. Yıkanan plastikler daha sonrasında kırma makinelerinde parçalanarak küçültülür ve kurutulur.

Kurutulan plastik parçaları ekstrüzyon makinesi adı verilen makinelerde ısıtılarak eritilir. Eriyik hâldeki plastik, makinenin uç kısmındaki farklı şekilli uçlarla biçimlendirilir. Makineden çıkan yarı akışkan plastik soğutularak tamamen katı hâle getirilir ve istenilen boyutlarda kesilerek boyutlandırılır.

Geri dönüştürülen plastikler, plastik ürünler üreten firmalara gönderilerek yeniden plastik malzemelerin üretimi için kullanılır.

Kimyasal Geri Dönüşüm Nasıl İşler?

Kimyasal geri dönüşüm, geri dönüştürülmesi zor ya da mekanik olarak geri dönüştürülmesi ekonomik açıdan zararlı plastikler için kullanılan, yeni gelişmekte olan bir teknoloji. Kimyasal geri dönüşümde üç farklı yöntem kullanılır. Bunlar saflaştırma, depolimerizasyon ve ham madde geri dönüşüm yöntemleridir.

Saflaştırma yönteminde plastikler türlerine göre uygun çözücüler kullanılarak çözündürülür. Bu sayede plastikler, çözücüde çözünemeyen yabancı malzemelerden ve diğer atıklardan arındırılır. Arındırılan plastikler kristalleştirilerek çözücüden de ayrıştırılır ve yeniden kullanılabilir hâle getirilir. Bu yöntem daha çok polivinil klorür (PVC), polistiren (PS), polietilen (PE) ve polipropilen (PP) için kullanılır.

Depolimerizasyon yönteminde çözücüler, kimyasal maddeler ve sıcaklık etkisiyle geri dönüştürülecek plastiğin monomerlerine ya da oligomer olarak adlandırılan daha kısa uzunluktaki polimer parçalarına ayrıştırılır. Ham madde geri dönüşüm yönteminde ise piroliz, gazlaştırma ya da hidrotermal işleme kullanılır. Piroliz işleminde, plastik oksijensiz ortamda yüksek sıcaklığa maruz bırakılarak hidrokarbonlarına ayrıştırılır. Bu işlem sonunda plastikler sentetik ham petrole geri dönüştürülür. Gazlaştırma işleminde ise plastik sınırlı miktarda oksijen bulunan bir ortamda çok yüksek sıcaklığa maruz bırakılır ve bu işlem sonunda plastiğin hidrojen, karbonmonoksit ve metan gibi gazlara dönüşmesi sağlanır. Hidrotermal işleme de ise plastik, sıcak basınçlı su ile tepkimeye sokulur ve bu işlem sonunda plastikten monomer ve farklı kimyasal maddeler elde edilir.

Plastik Kirliliğini Önlemek İçin Bireysel Olarak Ne Yapabiliriz?

Yapılan araştırmalara göre her yıl üretilen plastiklerin %10’undan daha azı geri dönüştürülüyor. Bu durum ise plastik kirliliğinin gitgide artmasına neden oluyor. Peki bireysel olarak plastik kirliliğinin artmasını önlemek için neler yapabiliriz?

• Kullandığımız plastiği ilgili geri dönüşüm kutusuna atabiliriz.

• Alışveriş için naylon poşetler yerine alışveriş çantalarını kullanabiliriz.

• Tek kullanımlık plastik şişeler yerine yeniden kullanılabilir şişeleri tercih edebiliriz.

• Plastik yerine cam ürünleri kullanabiliriz.

• Tek kullanımlık pipetler yerine yeniden kullanılabilir ya da kâğıt pipetleri tercih edebiliriz.

• Sentetik kumaşlar yerine pamuklu, yünlü veya bambu gibi doğal kumaşları tercih edebiliriz.